Dienstenserie: Meer dan maakbaar…

Vanaf zondag 5 november t/m 26 november staan we als gemeente stil bij het begrip “maakbaarheid” in het licht van de Bijbel.

In de afgelopen jaren zien we in toenemende mate instroom vanuit een jongere generatie (20-40 jaar) binnen Op Doortocht. Zij staan voor unieke uitdagingen: in tijden van grote globale veranderingen en toenemende mentale uitdagingen hebben we als raad in de zomer van 2023 besloten komende periode qua onderwijs o.a. in te zetten op thematiek rondom weerbaarheid. We doelen dan niet enkel op mentale, maar ook geestelijke weerbaarheid: een leven en geloof dat zich kenmerkt door een toewijding aan Christus, dat zich wel laat raken, maar niet laat verlammen en (samen met andere gelovigen) opgewassen is tegen de krachten die momenteel loskomen in onze wereld.

Een van de meest invloedrijke ontdekkingen in de ontwikkeling tot (jong)volwassenheid is de ontdekking van (en confrontatie met) het idee dat het leven niet maakbaar is[1]. Dit staat in fel contrast met allerlei heersende opvattingen van het (post)modernisme: ons vermogen om door middel van allerlei ingrepen onze gezondheid, economie en wereld naar ons beeld te vormen.

Robert van Putten omschrijft het als volgt[2]:

“Maakbaarheid draait om het verlangen naar voorspelbaarheid en zekerheid en dat is precies wat het mechanisch uurwerk biedt. Niet toevallig wordt het wereldbeeld dat gepaard gaat met dit beheersingsideaal vaak omschreven als het mechanistisch wereldbeeld. Dit wereldbeeld creëert de denkruimte om natuur, samenleving en mens te ‘exploiteren’. Het mechanistisch wereldbeeld kent aan het bestaan immers geen intrinsieke betekenis toe, maar bevordert een instrumentele blik met efficiëntie en effectiviteit als kernwaarden.“

De individualisering verpersoonlijkt maakbaarheid in het project zelf – Waarin je als individu verantwoordelijk wordt gehouden voor het succes van vrijwel elk aspect van je eigen leven en je via social media eindeloos met anderen kan vergelijken. Influencers, coaches en goeroes delen graag in drie, vijf of zeven stappen de ultieme weg naar succes, rust, meditatie of een perfect lichaam. De razendsnelle opkomst en integratie van kunstmatige intelligentie dragen bovendien sterk bij aan het maakbaarheidsideaal. Intussen bezwijken hele volksstammen onder het idee van de homo economicus, ook binnen onze gemeente.

Het is te kort door te bocht om allerlei maakbaarheidsidealen te eenvoudig af te doen als zijnde verkeerd. Immers: maakbaarheid brengt ons ook (als kerk)veel Wél willen we de vragen stellen:

Hoe gaan wij op een gezonde, geestelijke manier om met wat ons gegeven is, en weten we ons toch afhankelijk God? Hoe vertrouwen we op God in tijden waarin je prima zonder lijkt te kunnen? Wat blijft er van ons geloof in God over als de/onze wereld in lijkt te storten?

[1] Uit diverse onderzoeken naar generaties, maar ook herkenbaar vanuit geluiden uit onze jongvolwassenraad.

[2] Robert van Putten is lector Bezieling en Professionaliteit aan de CHE – Zijn aanbevelenswaardige rede is te vinden op: https://www.che.nl/publicaties/een-kwestie-van-tijd-lectorale-rede